سنجیده صحبت کردن؛ نکات بسیار مهم و راهکارها
سنجیده صحبت کردن؛ نکات بسیار مهم و راهکارها: سنجیدهگوئی از مهمترین مهارتهای سخنوری و لازمه سخن گفتن و ارتباط است. سنجیده سخن گفتن یک مهارت ارتباطی اساسی است که هر انسانی به آن نیاز دارد. سنجیدهگویی علم و هنری است که باید آن را آموخت. این مهارت در محیطهای حرفهای، آموزشی، و حتی در روابط شخصی و خانوادگی مورد نیاز است. ستجیده سخن گفتن یعنی استفاده از کلمات مناسب در زمان مناسب نسبت به افراد مناسب. برای تقویت سنجیدهگوئی در خودتان، همواره قبل از اینکه سخن بگوئید به این 6 نکته توجه کنید:
- هدفمند حرف بزنید و برای صحبت کردن سناریو داشته باشید
هدفمند، سنجیده و با سناریو سخن بگوئید. سناریو در دانش سخنوری یعنی طراحی ابتدا تا انتهای یک گفتگو، مذاکره یا سخنرانی. طراحی سناریو به گوینده کمک میکند تا مسلط، با آمادگی و سنجیده سخن بگوید. برای طراحی سناریوی صحبت حتما به اندازه کافی مطالعه و تمرین کنید. در طراحی سناریوی سخن به موارد زیر توجه کنید:
- زمان مناسب را برای سخن گفتن در نظر بگیرید.
- مدت سخنگفتن: اینکه برای سخنرانی یا صحبت کردن چقدر زمان دارید.
- به فضای گفتگو توجه کنید.
- بیمقدمه وارد بحث گروهی نشوید.
- راجع به موضوعات مورد علاقهی مخاطب سخن برانید.
- نحوه آغاز سخن را طراحی کنید.
- نکاتی که قصد دارید بیان کنید را از قبل مشخص کنید.
- به نحوه پایان سخن دقت کنید و از قبل آن را طراحی و مشخص کنید.
- نحوه جلب مشارکت مخاطب در سخنانتان را مشخص کنید.
- از صحبتها در مواقع نیاز نتیجهگیری داشته باشید.
- مستند سخن بگویید.
- مقاومت، اعتراض یا انتقادات احتمالی را از قبل تعیین و برای آنها راهکار مشخص نمایید.
- …
- از کلمات و جملات مناسب استفاده کنید
با توجه به مخاطب خود از کلمات و جملات مناسب استفاده کنید. در کل هنگام صحبت کردن با عموم، از کلمات پیچیده استفاده نکنید. جملات باید شیوا و قابل درک باشند. سن مخاطب، جنسیت، تحصیلات، شغل و متغییرهای زیاد دیگری بر انتخاب کلمات تاثیرگذار است. موقع صحبت کردن با افراد مختلف به این عامل خیلی توجه کنید.
- از لحن مناسب استفاده نمایید
لحن سخن یعنی نحوه بیان و ادای کلمات و جملات. لحن سخن یعنی نحوه ادای سخن که متأثر است از ترکیبی از آهنگ متن، لغات مورداستفاده، زبان بدن، تن صدا، ریتم و سرعت سخن، انرژی و احساس توأم با ادای سخن. در متون متفاوت گاهی یک کلمه و گاه یک جمله را باید با لحن متفاوت خواند. تلفظ درست کلمات و ادا کردن حق هر کلمه بهویژه در خواندن شعر و دکلمه، هنر یک سخنور و سخنران حرفهای محسوب میگردد.
لحنی که برای ارتباط با مخاطبین خود استفاده میکنید بسیار بسیار تاثیر گذار است. معمولا چندین عامل بر روی لحن سخن تاثیرگذار است از جمله ریتم صحبت، تن صدا، زبان بدن، احساس نهفته در کلام، جنسیت، میزان فاصله اجتماعی، مخاطب، نوع و موضوع مکالمه و مواردی دیگر از این قبیل. همچنین حالات و احساس درونی افراد همانند خوشحالی و شادی، غم و اندوه، تعجب، ترس، نفرت، تحسین، تأیید، غرور، ناامیدی، استرس افسردگی، عصبانیت، صمیمیت و غیره بر روی لحن افراد بهشدت تأثیر میگذارد.
لحن سخن از مهمترین عناصر ماهیت و چگونگی ارائه یک نویسنده و سخنران محسوب میگردد. لحن سخنرانی میتواند میلیونها نفر را جذب کند و میتواند سبب شود نهتنها سخنرانی و صحبتهایتان تأثیر چندانی بر مخاطب نداشته باشد بلکه عدهای به مخالفین و منتقدین شما تبدیل شوند. مهارت در زمینه انتخاب لحن مناسب به تمرین و تجربه بستگی دارد و برای سخنرانان مهارت در زمینه بهکارگیری لحن مناسب برای سخنرانی یک نیاز بنیادین است. انتخاب بجای لحن سخن از سوی شما یعنی ساختن پل پیروزی!.
- در زمان مناسب سخن بگوئید
در زمان مناسب صحبت کنید. به عبارتی، جملات را در زمانی بیان کنید که مناسب و سنجیده است. گاهی اوقات افراد حرف سنجیده را در زمان نسنجیده بیان میکنند و نتایج خوبی دریافت نمیکنند. زمان سنجی و دقت در انتخاب زمان مناسب برای حرف زدن و صحبت کردن یک نکته بسیار مهم در سنجیدهگویی و سخنوری محسوب میشود.
- در مکان مناسب سخن بگوئید
هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. انتخاب محیط مناسب برای صحبت کردن بسیار مهم است. محیطی که ساکت و آرام باشد و از نویز و مزاحمتهای بیرونی کم باشد، امکان برقراری ارتباط موثرتری را فراهم میکند.
توجه به حضور مخاطبان: در انتخاب مکان برای صحبت کردن، باید به تعداد و نیازهای مخاطبان توجه کرد. برای مثال، صحبت در یک جلسه کاری باید در یک محیط مناسب برای هماهنگی و تبادل اطلاعات باشد.
رعایت حریم شخصی: هنگام انتخاب مکان برای بحث و گفتوگو، لازم است که حریم شخصی افراد را رعایت کرد. مطمئن شوید که مکان انتخابی برای صحبت کردن، مناسب و محترمانه است.
توجه به حساسیتهای فرهنگی و اجتماعی: مکانی که برای صحبت کردن انتخاب میشود، باید با حساسیت به مسائل فرهنگی و اجتماعی مرتبط با مخاطبان انتخاب شود. به عنوان مثال، در مواقعی که موضوعات حساس مورد بحث قرار میگیرند، انتخاب مکانی مناسب و خصوصیتر برای بحث مفید خواهد بود.
به طور کلی، انتخاب مکان مناسب برای صحبت کردن به موفقیت و اثربخشی ارتباطات بسیار کمک میکند
- به مخاطب سخنتان بسیار توجه کنید
اینکه با چه کسی دارید صحبت میکنید، البته بر روی فنبیان تاثیرگذار است. مخاطبشناسی به شما کمک میکند تا با دقت بیشتر موضوع مورد علاقه و همچنین کلمات و موضوعات مناسب را بیابید و سخن بگویید.
- شمرده شمرده سخن بگوئید
شمرده شمرده سخن گفتن به زیبایی سخن و نیز سنجیدهگویی کمک شایانی میکند. در سخن گفتن عجله نکنید. معمولاً بخاطر انرژی زیاد، ویژگیهای قومی و وراثتی، عدم آگاهی، عصبانی مزاج بودن، هوش هیجانی ضعیف، میل به اثبات خود و ضعف در شنونده خوب نبودن افراد تند صحبت میکنند. روخوانی شمرده شمرده از متنهای ادبی کلاسیک و کتاب کمک میکند که با ریتم مناسب صحبت کنید. هنگام روخوانی هر کلمه را با تلفظ صحیح و کامل ادا و بیان کنید.
برای تمرین، متون زیر را شمرده شمرده بخوانید و بین جملات مکث کنید:
متن نخست از تاریخ بیهقی:
«حسنک را سوی دار بردند و به جایگاه رسانیدند. بر مرکبی که هرگز ننشسته بود نشانیدند و جلادش استوار ببست و رسنها فرود آورد و آواز دادند که سنگ زنید. هیچکس دست به سنگ نمیکرد و همه زار میگریستند، خاصه نشاپوریان. پس مشتی رند را زر دادند که سنگ زنند و مرد خود مرده بود، که جلادش رسن بگلو افکنده بود و خبه کرده. اینست حسنک و روزگارش و گفتارش. رحمه الله علیه، این بود که خود به زندگی گاه گفتی که: «مرا دعای نشاپوریان بسازد و نساخت…»
متن دوم از گلستان سعدی:
دزدی به خانه پارسایی درآمد. چندانکه جست چیزی نیافت. دل تنگ شد. پارسا خبر شد. گلیمی که بر آن خفته بود در راه دزد انداخت تا محروم نشود.
منبع: کتاب آیین سخنوری
سرفصل آموزشی کلاس آموزش سخنوری آکادمی سخنوری تیسفون
نویسنده: کارن امانی
درباره مدیریت
کارن امانی، استاد جامعهشناسی، بنیانگذار و مدرس موسسه سخنوری تیسفون، نویسنده، شاعر، سخنران، استاد ارتباطات، کارآفرین حوزه دانشبنیان، مدرس کارآفرینی و کوچ شخصی و سازمانی
نوشته های بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید