عزت نفس، دلایل، عوارض و روشهای تقویت آن
عزت نفس، دلایل، عوارض و روشهای تقویت آن: ارزشمندی و عزت نفس به بیان ساده میزان ارزشمندی است که هر انسان برای خودش قایل است. اینکه چقدر خودتان را ارزشمند میدانید، چقدر خودتان را دوست دارید و اینکه فکر میکنید دیگران در مورد شما چه نظری دارند، میزان عزتنفس شما را تعیین میکند. سطح ارزشمندی و میزان عزتنفس، تاثیر عمیقی بر اعتماد به نفس، روابط فردی، خانوادگی و اجتماعی، شغل، سلامت روان، موفقیت و بطور کلی کیفیت زندگی هر انسانی دارد.
عزتنفس یا ارزشمندی در یک بعد از رفتار یا شخصیت خلاصه نمیشود. شخصی در برخی از ابعاد زندگی و شخصیتی از نظر خود و دیگران بسیار ارزشمند محسوب میشود و در حوزههای دیگر شاید خیلی خودش را ارزشمند نداند. بنابراین با تکیه بر این مطلب، از قضاوت کلی در مورد خودتان یا دیگران بپرهیزید و به راحتی به خودتان یا دیگران برچسب بیارزشی یا کمارزشی نزنید.
اگر بخواهیم سطح عزتنفس را روی یک خط عمودی نشان دهیم،عزتنفس متعادل، نقطهای بین دو وضعیت در بالا و پایین است: در بالای این خط عمودی و در حالت عزتنفس کاذب، خودبرتربینی، توهم دانایی، خودشیفتگی، کنترلگری، پرخاشگری و استبداد قرار دارد. در پایینترین نقطهی این خط عمودی و در حالت عزتنفس ضعیف، کمرویی، انفعال و احساس حقارت قرار دارد. فردی که در این وضعیت و سطح قرار دارد همیشه خود را کمارزش و بیارزش تصور میکند و خواسته یا ناخواسته آن را ادامه داده و به بازتولید آن کمک میکند.
برای تعیین سطح ارزشمندی و عزتنفس خودتون میتونید از تستهای مختلفی استفاده کنید که من دو تست ساین و تست مخصوص عزتنفس کوپر اسمیت رو پیشنهاد میکنم. با انجام این دو تست به کمک یک روانشناس میتونید از وضعیت سطح عزتنفس خودتون باخیر بشید. روش خیلی ساده برای سنجش عزت نفس این هست که به دو سوال زیر جواب بدهید:
- چقدر خودتان را ارزشمند میدانید؟ لطفا از کمترین عدد یعنی 1 تا بیشترین عدد یعنی 5 به خودتون نمره بدید
- فکر میکنید دیگران چقدر شما رو ارزشمند میدانند؟ لطفا از کمترین عدد یعنی 1 تا بیشترین عدد یعنی 5 به خودتون نمره بدید
برای شرکت در کلاس تقویت عزتنفس آکادمی تیسفون لطفا با شماره 09114121471 تماس بگیرید
افرادی که عزت نفس پایینی دارند مشکلات زیادی را تجربه میکنند. ازجمله :
اضطراب، افسردگی، سطح پایین امیدواری، احساس شکست و ناموفق بودن، روابط اجتماعی ضعیف، انواع فوبیا و ترس، کمال گرایی افراطی، خیالبافی، پرخاشگری، زودرنجی، کم تحرکی، خشم و عصبانیت همیشگی و احساس درماندگی.
نکته بسیار مهم اینکه، ریشه بسیاری از عادتهای منفی مثل اعتیاد به سیگار، مواد مخدر و یا مشروبات الکلی میتواند عزت نفس پایین باشد و شخص بجای روبرو شدن با مسایل و مشکلات زندگی و حل آنها، متاسفانه به تدریج خودش رو درگیر عادتهای ناخواستهای میکنه که باعث وارد کردن آسیبهای جدی به اون شخص خواهد شد.
چند ویژگی افراد با سطح عزتنفس پایین:
- احساس کمارزشی یا بیارزشی در اغلب اوقات
- قدرت ریسک پایین
- دروغ سفید
- اضطراب بالا
- روابط اجتماعی یا خانوادگی ضعیف
- تسلط افکار منفی بر ذهن
- تیره و تار دیدن جهان
- احساس حقارت
- دستِکم گرفتن خود و توانمندیهای شخصی
- احساس درماندگی و ناتوانی
- خودانتقادی شدید
- مهرطلبی
- تاییدطلبی
- زندگی با تفکر قربانی بودن
- مقایسه دایم خود با دیگران
- انجام کارهایی که به بازتولید بیارزشی کمک میکند
- ضعف در مهارت کنترل خشم
- ناتوانی در استفاده بهینه از فرصتهای زندگی
- تردید بالا
- بازیچه دست دیگران شدن(کنترل شدن از سوی دیگران)
- بهانهجویی
- اهمال
چرا بسیاری از افراد در برابر ارزشمند شدن و افزایش عزتنفس مقاومت میکنند یا به اندازه کافی تلاش نمیکنند:
*احساس ناتوانی از تحول در زندگی
*اهمال و تنبلی
*ترس از تلاش
*حاضر نیستند از حاشیه امن زندگی خود خارج شوند
*ترس از طرد شدن از طرف نزدیکان و اطرافیان
*ترس از قضاوت دیگران
*ترس از استقلال
*سستی اراده
این رو با شهامت خدمت شما عرض میکنم: اگر امروز برای بهتر شدن عزت نفستون اقدام نکنید عوارض منفی عزت نفس پایین باعث خواهد شد :
- بسیار مورد بیاحترامی یا سوئ استفاده قرار بگیرید
- اعتماد به نفس انجام خیلی از کارها رو نداشته باشید
- نتونید به حقتون و جایگاه واقعیتون در زندگی برسید
- نتونید از ارتباط با آدمها و اطرافیانتون لذت ببرید
- شجاعت ریسک کردن برای پیشرفت رو نداشته باشید
- خیلی از فرصتهای زندگی رو از دست بدید
- در برابر انتقادات حالت تدافعی میگیرید
- نتونید خوب صحبت کنید
- شهامت ترک و رها کردن افراد مخرب و منفی اطرافتون رو نداشته باشید
- فقط به نقاط ضعف خودتون توجه میکنید
- افکار منفی ، شما رو در جامعه منزوی کنه
- در شغلتون شاید نتونید خیلی موفق بشید
- برای موفق نبودن و نشدنتون بجای تلاش بیشتر، دنبال بهانه بگردید
- در خیلی از کارها به دیگران وابسته باشید
- همیشه دنبال تایید و توجه دیگران باشید
- در روابط خانوادگی و اجتماعی دچار مشکل خواهید شد
- و دهها مشکل دیگر
چند نکته در مورد ارزشمندی و عزتنفس:
- برخلاف نظر تعداد زیادی از متخصصین، من معتقد نیستم که عزتنفسِ انسان همیشه باید بالا باشد و هیچ چیزی نباید به آن آسیب بزند. انسان آهن یا ربات نیست. موارد زیادی در طول زندگی سبب میشود تا بطور موقت سطح عزت نفس انسان کاهش یا افزایش یابد. مهمترین نکته این است که اجازه ندهیم هر انسان، هر سخن، هر موقعیت براحتی بر عزتنفس ما اثر بگذارد و نیز اجازه ندهیم متغییرهای مختلف سبب افت دایمی عزتنفس شود. در کلاسهایم همیشضه به دانشجویان میگویم: سیبلی نباشید که هر کسی بتواند براحتی دارتش را به سمتش پرت کند. تحریکپذیری خود را کاهش دهید. اجازه ندهید هر چیزی براحتی به عزتنفس و ارزشمندی شما حمله کند و البته اگر هم گاهی سطح عزتنفس شما کاهش یافت، به سرعت آن را بازآفرینی کنید و ارتقا دهید.
برای رسیدن به یک چیز ارزشمند و برای اوج گرفتن بالن زندگیتان باید خیلی چیزها را رها کنید، باید هوشمندانه تلاش کنید. آگاه باشید که حتی اگر منفورترین و گناهکارترین و بدبختترین انسان روی زمین باشید، زمین و زندگی به شما این فرصت را میدهد که از هماکنون از جای خود برخیزید، سرتان را بالا بگیرید و یک زندگی جدید را از نو شروع کنید. نمیتوانم و نمیشود را از خودتان دور کنید. در حق خودتان بیرحم نباشید و به خودتان یک فرصت دوباره بدهید. من و همکارانم در موسسه تیسفون هم به شما کمک خواهیم کرد. برای گام نهادن در سرزمین ارزشمندی و یافتن گنج درون، هماکنون بهترین زمان است. کاری را که میتوانید امروز انجام دهید، به فردا موکول نکنید. برای رسیدن به هر چیز ارزشمندی باید بهای آن را بپردازید.
چند تکلیف ساده:
- جملات مثبت را هر روز صبح و شب بخوانید تا ذهنتان آنها را بشنود!
- از تکنیک آینه استفاده کنید. جلوی یک آیینه بایستید و مراحل زیر را انجام دهید:
- لبخند بزنید.
- به خودتان سلام کنید( سلام کارن ).
- اهداف و امور مثبتی که آن روز انجام دادید یا انجام خواهی داد را بیان کنید.
- در آخر به خودتان بگوئید: دوستت دارم.
- به کودک درونتان خیلی بیشتر توجه کنید.
- خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.
- به خودتان کمی سختی بدهید و از حاشیه امن زندگی خارج شوید.
- خاطرات مثبت زندگیتان را بنویسید و برای دیگران بازگو کنید.
- موفقیتهایتان را روزانه بنویسید.
- نمادهای موفقیتتان را در اطرافتان نصب و تعبیه کنید.
- توجه و دقت کنید. خوشبختی و سعادت را در اطرافتان جستجو کنید تا احساس خوشبختی کنید.
- به آینده فکر کنیم اما در حال زندگی کنیم و رضایت از زندگی را در یک نقطه و یا سراب در سالهای آینده نبینیم. همزمان که برای زندگی و آینده تلاش می کنید، از امروز و زمان حال لذت ببریم و برای خوشی ها و لذتهای زندگی برنامه ریزی کنیم. خوشبختی و اطمینان به خودتان را منوط به کسب پول و دارایی و شغل نکنید. خوشبختی و شادی و لذت از دنیا و نعمات آن را به تعویق نیاندازید.
- خودتان را تشویق کنید و به خودتان احترام بگذارید.
- احساساتتان را سرکوب نکنید.
- به مدت بیشتری دوش آب گرم بگیرید.
- به سونا بروید.
- از حیوانات اهلی نگهداری کنید.
- پیاده روی کنید.
- گل های باغچه را بو کنید.
- به تماشای غروب خورشید بروید.
- صبح ها زودتر از خواب بیدار شوید.
- کتاب خوب و انگیزشی بخوانید.
- به موسیقی خوب گوش دهید.
- فیلم طنز ببینید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- هداف داشته باشید.
- یک شب را در طبیعت بخوابید و ستاره ها را تماشا کنید.
- برای خودتان نامه بنویسید.
- از کسی بخواهید برایتان قصه بخواند.
- چیزی که دوست دارید را بخرید.
- گاهی آواز بخوانید.
- منشور حقوق شخصی را هر روز بخوانید.
- فیلم انگیزشی ببینید.
- غذایی که دوست دارید را بخورید.
- کارهایتان را به آینده موکول نکنید.
- رفتار قاطعانه و جرئتمندی را بیاموزید و عمل کتید.
- در انجمن های شاد و پرانرژی عضو شوید و فعالیت کنید.
- خودتان را زیاد سرزنش نکنید.
- زمانهای بیکاری خودتان را کم کنید تا کمتر به موضوعات منفی فکر کنید.
- عکس هایی که دوست دارید را در اتاقتان بچسبانید.
- در کارهای خیریه فعالیت کنید.
- یک هنر را بیاموزید( سفالگری یا هر هنر دیگر).
- به یک سفر معنوی در دل طبیعت بروید.
- به دنبال یک دوست صمیمی باشید که شما را درک می کند.
- بیشتر از گذشته تلاش کنید. دست از تلاش حساب شده برندارید. هر چه بیشتر تلاش کنید، عزت نفس و اعتماد به نفستان بیشتر تقویت می شود.
- کمی خودخواه باشید.
- از زیاده روی در خوردن خوراکی های استرس زا و مضر بپرهیزید همانند شکر، نمک و غذاهای کنسروی.
- افکار منفی را بتدریج از ذهنتان دور کنید. برای اینکار به فایل صوتی مربوطه با دقت گوش دهید و تکالیف را اجرا کنید.
- این برنامه آموزشی را از ابتدا تا انتها با دقت اجرا کنید.
- چنانچه احساس نیاز می کنید می توانید از مشاور و یا روانشناس کمک بخواهید.
درباره مدیریت
کارن امانی، استاد جامعهشناسی، بنیانگذار و مدرس موسسه سخنوری تیسفون، نویسنده، شاعر، سخنران، استاد ارتباطات، کارآفرین حوزه دانشبنیان، مدرس کارآفرینی و کوچ شخصی و سازمانی
نوشته های بیشتر از مدیریت
دیدگاهتان را بنویسید